Türkiye'de Cehalet, Cumhurbaşkanlığı makamına kadar yükselebilmiştir.

27 yılda, 6 köprü yapacak kadar köprü parası ödedik

27 yılda iki köprüye ödenen geçiş paralarıyla 6 köprü daha yapılır.

08 Ocak 2001

HANİ BEDAVA OLACAKTI?
27 yıl önce, 29 Ekim 1973'te, ilk köprü açıldığından bu yana hep aynı masalla uyutulduk: Köprü kendini amorti eder etmez ücretsiz olacak! Boğaziçi Köprüsü kendini amorti etti ama sonra vatandaşa değil ikinci köprüye çalıştı. 1988'de Fatih Sultan Mehmet Köprüsü açıldı. Her iki köprü de darphane gibi para bastı. Ama köprüler bedava olacak diyen politik vaatler birer kuyruklu yalan olarak kaldı.

Bedavayı geçin, zam üstüne zam yedik.

ÖZAL SATACAKTI
Bol geliri gören Turgut Özal köprüyü satmaya karar verdi. 1983 seçimleri öncesine rastlayan bu girişim ‘‘Satacağım, sattırmam’ tartışmalarının arasında boğulup gitti. DYP Genel Başkanı olarak 1991'de seçim yarışına giren Süleyman Demirel de kampanyasında köprülerden yararlandı ve her konuşmasında şu vaadi tekrarladı: ‘‘Köprü ücretlerini yarı yarıya indireceğim.’’ Ancak başbakan olduktan sonra sözünü tutmadı.

22 KEZ ZAM YAPILDI
Bu zamla 10 lira olan otomobil geçiş ücreti ikiye katlanarak 20 lira oldu. Son zamla birlikte köprü geçiş ücretleri 22 kez artırılmış oldu. 10 lirayla başlayan otomobil geçişi 150 bin, 50 lirayla başlayan otobüs ve kamyonlar 40 bin, treyler geçişleri de 66 bin kat arttılmış oldu. Yaklaşık 500 milyon dolara malolan her iki köprüden yapılışlarından bugüne kadar geçen araç sahipleri, gişelere toplam 1 milyar 409 milyon 261 bin 144 dolar gelir bıraktı.

ALDATTIN BİZİ BABA!
Süleyman Demirel'in 1991'deki seçim vaadiydi köprülerin yarı yarıya ucuzlayacağı. Sonra ne yaptı dersiniz? Başbakan olur olmaz ne köprü hatırladı ne de vaat! Hükümetinin Bayındırlık Bakanı Onur Kumbaracıbaşı, köprü ücretlerinin indirilmeyeceğini açıklayıverdi.

İSTANBUL’un Avrupa ile Asya yakalarını birbirine bağlamak için 1973 yılında hizmete sokulan Boğaziçi Köprüsü’nden geçiş ücretleri, son zamla birlikte 22 kez artırıldı. Otomobiller için 10 lirayla başlayan geçiş ücreti 150 bin, otobüs ve kamyonlar için 40 bin, treylerler için de 66 bin kat arttı. Yaklaşık 500 milyon dolara malolan her iki köprüden yapılışlarından bugüne kadar geçen araç sahipleri, gişelere toplam 1 milyar 409 milyon 261 bin 144 dolar gelir bıraktı. Yani, 27 yılda, iki köprüye 6 köprü yapmak için yetecek kadar para ödedik.

Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü verilerine göre, 28 yıl önce Boğaziçi Köprüsü hizmete girdiğinde geçiş ücretleri motosiklet için 2, otomobil için 10, minibüs için 15, kamyon ve otobüs için 50, 3-7 akslı treyler için 150 lira olarak belirlenmişti. Bu rakamlar 1990’da motosiklet için 2 bin 500, otomobil ve minibüs için 5 bin, otobüs ve kamyon için 20 bin ve treyler için de 100 bin liraya yükseltildi.

Son yapılan zamla motosikletlerin 500 bin lira olan geçiş ücreti 750 bine, otomobil ve minibüslerin 1 milyon lira olan geçiş ücreti 1.5 milyona, otobüs ve kamyonların 1.5 milyon lira olan geçiş ücreti 2 milyona, 3-7 akslı treylerlerin geçiş ücretleri de 8 milyon liradan 10 milyon liraya çıkarıldı.

Trilyonlar aktı
Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’nün, 1973-2001 yılları arasında her iki köprüden geçiş yapan araç istatistiklerine bakıldığında da, 1973 yılında hizmete giren Boğaziçi Köprüsü’nü o yıl 1 milyon 642 binaraç kullanırken, bu rakam 1980’de 27 milyon 794 bin, 1987’de ise 48 milyon 291 bin olarak gerçekleşti. Bu yıl da dahil olmak üzere köprüyü kullanan toplam 434 milyon 897 bin 719 araç sürücüsü, gişelere 362 milyon 791 bin 945 dolar gelir bıraktı. İstanbul Boğazı’nı karayoluyla geçmek için inşa edilen ikinci köprü olan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, 1988 yılında hizmete girdi.

2000 rakamları
2000 yılında her iki Boğaz köprüsünü, Otomatik Geçiş Sistemi de (OGS) dahil olmak üzere toplam 119 milyon 163 bin 328 araç kullandı.

Geçen yıl 53 milyon 616 bin 932’si Boğaziçi Köprüsü’nden, 50 milyon 516 bin 280’i de Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden olmak üzere toplam 104 milyon 133 bin 212 araç manuel geçiş yaparak, devletin kasasına 59 trilyon 469 milyar 983 milyon (92 milyon 717 bin 822 dolar) lira gelir bıraktı.

OGS’de durum
Hizmete sokulduğu 30 Haziran 1999’da Boğaziçi Köprüsü’nden 1 milyon 988 bin 978, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden de 832 bin 234 araç OGS’den yararlandı. OGS’li sürücüler, her iki köprüye toplam 1 trilyon 459 milyar 116 milyon lira (dönemin kuruyla yaklaşık 2 milyon 846 bin dolar) ödediler.

Tüm bu veriler kapsamında, 1973’ten 2000 yılı sonu itibariyle, Boğaziçi Köprüsü’nü (OGS dahil) 1 milyar 191 milyon 239 bin 843, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü de 437 milyon 234 bin 376 araç olmak üzere toplam 1 milyar 628 milyon 474 bin 219 araç kullandı.

Boğaz köprülerinin bilançosu

Yıl Geçen Araç Geçen Araç TOPLAM ABD dol.

1988       50.985.942    3.028.566    54.014.508       44.175.652
1989          51.890.202    9.026.600    60.916.802    62.828.803
1990          51.198.604    16.621.662    67.820.266    93.979.269
1991       44.341.576    22.729.600    67.071.176      102.362.597
1992         52.704.018    23.295.884    75.999.902    72.758.404
1993         59.574.396    29.657.184    89.231.580    84.150.387
1994         59.229.988    31.156.638    90.386.626    75.566.604
1995         64.051.228    36.471.792    100.523.020    64.041.046
1996       65.034.008    44.057.486    109.091.494    70.047.994
1997        66.794.758    50.600.928    117.395.686    74.398.291
1998        64.969.262    56.866.214    121.835.476    95.440.506
1999    61.949.126    55.356.288    117.305.414    101.275.821

Hürriyet

Dünden Yarına Boğaziçi Köprüsü