Az evvel Halk TV’de EMEP genel başkan yardımcısı Sevda Karaca konuşuyordu.
Sevda Karaca ve benzerleri "Kürt Sorunu" ifadesindeki sorunun ne olduğunu bir türlü açıklayamıyorlar.
Turhan Çömez defalarca sormasına rağmen, bu tür durumlarda olduğu gibi ker kafadan bir ses çıkarma modası devreye girdi ve kimse kimsenin ne dediğini anlamadı.
Hep demişimdir, Kürt, Türk, Laz, Abhaz, Çerkeş vs.… bu ülkede yaşayan herkesin sorunu açlık, soyuna uğruyor olmamız, çabalarımızın, emeklerimizin peşkeş çekiliyor olmasıdır diye.
Fakat nedense ne Türk ne Çerkeş ne Laz ne başka etnisitenin sorunu yok sadece Kürt sorunu var gibi lanse eden emperyalist taşeronlar Kürt sorununun ne olduğunu bir türlü söyleyemiyorlar.
Aslında bunu Hasip Kaplan birkaç kez, Hatip Dicle birkaç kez yine TV'de anlatmıştı ama nedense anlamak isteyen olmamıştı.
Her neyse, demem o ki Türkiye'de hem Siyasal İslam ile hem etnisite ile halk soyuluyor, çalışanın sırtından geçiniliyor bu sorun olmuyor ama kimsenin tarif edemediği, anlam veremediği, açıklayamadığı Kürt Sorunu var.
Vay be, ne kadar da haklılar değil mi?
Neyse arşivlerde kalan bir yazıyı tekrar anımsayalım diye çıkarttık, tazeliyoruz.
20.1.2025
A. Dursun
Paris Kürt Enstitüsü ile temas.
Postal sesleri, Türkiye'ye işgal ordusu geliyor, Kürdistan valileri istendi.
Sedat Laçiner, gözaltında. Bu devran hep böyle dönmez
demiştim, böyle nasıl, iyi mi?
Kürdistan'ı Erdoğan kurdurtacak - Altan Tan
DEP Eski Milletvekili Mahmut Alınak açıklıyor. (Kürt sorunu nedir?)
Mahmut Alınak; Erdal İnönü Kürt sorunu, Özal Federasyonu tartışalım demişti.
HDP’nin "Yüzyıl öncesi" Lafı Altında Yatan Kirli Siyaset...
100 yıl öncesi Osmanlı’da ne oldu?
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın arşivleri, Birinci Dünya Harbi yıllarında Anadolu’da bir Kürt tampon devleti projesinin olmadığını gösteriyor.
Rusların daha harbin daha başında bir yanda Erzurum üzerinden Ankara-İstanbul-Boğazlara, öte yanda Musul üzerinden İskenderun-Akdeniz’e hızla ilerlediğini gören İngilizler tüm güçleriyle Çanakkale’ye saldırmıştır.
Amaçları Osmanlı’nın saltanat merkezi ele geçirip yeni haritalar çizilirken asli güç olabilmektir. Çanakkale’nin geçilemeyişi, ardından Rusların savaştan çekilmesi ve derken İngilizlerin Anadolu’yu işgale güçlerinin yetmeyişi tüm planların alt üst olmasına yol açmıştır.
ANADOLU-ASYA ARASINDAKİ BAĞI KESMEK
Mondros Ateşkesi sonrasında başı Bedirhanların çektiği ekip ellerinde Kürdistan dosyasıyla ortaya çıktığında, buna da Ermenistan dosyası eklendiğinde, bu bir ölçüde İngilizlere yeni savaş planları için ilham vermiştir; önce Anadolu’nun Asya ile organik bağını Ermeni-Kürt tampon devletleriyle kesmek, ardından kuşatıp Anadolu’yu ele geçirmek!
Bu noktada İngiliz düşüncesi, Basra, Musul, Kerkük petrol havzasının elde tutulması, Basra-Hindistan yolunun kontrolü ve Ruslarla aralarına da bir uydu tampon devlet kurulması esasına dayanmaktadır. İngiliz düşüncesinde Kafkaslarhep ikinci plandadır.
Bu ana fikre dayalı olarak İstanbul’da kurulmuş olan Ermeni-Kürt örgütleriyle temasa geçmişler ve Seyit Abdulkadir’i ve Bedirhan oğullarının başvurularını dikkate almışlardır.
Gazi Mustafa Kemal kurtuluş savaşını başlattığında, Damat Ferit Yönetimi dahil buna karşı olan tüm unsurlarla işbirliğine giderek bu yeni projeye sarılmışlardır.
İngiltere’nin İstanbul’daki Yüksek Komiser Yardımcısı Amiral Webb’den Dışişleri Bakanı Lord Curzon’a gönderilen 19 Ağustos 1919 günlü şu rapor bu gizli emeli açığa vuruyor;
‘Amerika, Trabzon ve Erzurum’u içine alan bir Ermenistan’ı himaye edecek, Geri kalan dört ili de bir Kürt Devleti olarak İngilizlerin himayesine bırakıyor.’
Bundan sonraki istihbarat raporlarının tamamı İngilizlerin Kürdistan ve Kürt siyaseti üzerine dayalı olacaktır. Örneğin, Müsteşar Hohler’in, 27 Ağustos 1919 günü Londra’ya bildirdiği şu görüşe bir bakınız;
‘Kürt sorununa verdiğimiz önem Mezopotamya bakımındadır. Kürtlerin ve Ermenilerin durumları beni hiç ilgilendirmez…’
28 Kasım 1919 günü Mr. Kidston’dan Londra’ya gönderilen raporda ise şunlar yazılıdır;
‘Kürtlere her ne kadar inanmazsak da onları kullanmamız çıkarlarımız gereğidir.’
9 Aralık 1919 günü, Yüksek Komiser Amiral Sir F. De Robeck, Londra’ya, Lord Curzon’a şu raporu göndermiştir;
‘Mr. Hohler, Kürt Meselesi hakkında, Kürt Başkanı olan Şeyh Said Abdulkadir Paşa (Seyit Abdulkadir) ile görüştü. Kürtler bütün ümitlerini İngiliz hükümetine bağlamış durumdalar. Bu ara Mustafa Kemal gittikçe tehlikeli olmaya başlıyor. Kuvvetler, Kürtleri Mustafa Kemal Paşa’ya karşı kullanmak için para ödemeye hazırdırlar.’
Aynı amaçları sergileyen bir İngiliz belgesi de 26 Aralık 1919 tarihli ve 966/633 sayılıdır;
‘Kürt kabileleri İngiliz ve Fransız hakimiyetine konacak. Kürdistan’da hiçbir şekilde Türk bırakılmayacak. Bir tek Kürt devleti mi yoksa birçok Kürt devleti mi kurulacağı düşünülecek. Ermenilere Amerikalılar kanalıyla silah sağlanacak’[1]
Amiral Sir. F. De Robeck, 26 Mart 1920 günü Dışişleri Bakanı Lord Curzon’a şu bilgileri gönderecektir;
‘Kürdistan, Türkiye’den ayrılıp tamamen özerk olmalıdır. Ermenilerle Kürtlerin çıkarlarını bağdaştırabiliriz. İstanbul’daki Kürt Kulübü Başkanı Seyit Abdulkadir ile Paris’teki Kürt Delegesi Şerif Paşa emrimizdedir’…
Tüm bu raporlar yukarıda açıkladığımız İngiliz siyasi stratejisini açığa çıkarmaktadır.
Bizim açımızdan, işgalci güçlerin niyet ve emellerini bilmek olduğu kadar, bu işgale karşı Osmanlı Yönetimi’nin ne yaptığını bilmek önemlidir.
12 Eylül 1919 günü, Damat Ferit Paşa ve İngiltere Hükümeti adına M. Fresrer ve H.N. Churchill arasında imzalanan gizli bir anlaşma, ne yazık ki Osmanlı’nın daha başta İngilizlere teslim olduğunu göstermektedir.
Tarihçi yazar Sinan Meydan bu anlaşma için şöyle diyor;
‘Vahdettin İngiltere’ye yalvarıp yakarmaya devam etmişti. Damat Ferit, 8 Eylül 1919’da ‘Türkiye’yi kontrol etmelerini istedikleri İngilizlere ‘Padişah’ın daha cazip bir teklifini sunmuştur. İngilizler bu teklifi kabul etmişler ve Damat Ferit, Padişah Vahdettin’in temsilcisi sıfatıyla İngilizlerle 12 Eylül 1919’da bir ‘gizli anlaşma’ imzalamıştır’.
Bu gizli anlaşmanın aşağıdaki metnini de açıklayan Sinan Meydan, sözlerini şöyle tamamlıyor;
‘Vahdettin’in İngilizlerle yaptığı bu gizli anlaşma hakkında Sina Akşin’in değerlendirmesi ise şöyledir: Padişah 30 Mart tarihinde pek çok tavizler vermiş olarak İngilizlerle 12 Eylül ön anlaşmasını yaptı ve böylece İngiltere’ye olan uyduluğunu kesinleştirdi.’[2]
İmzalanan gizli anlaşmanın içeriği şuydu;
1. İngiliz Hükümeti, Osmanlı İmparatorluğu üzerinde genel bir manda yetkisine sahip olması koşuluna karşılık, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü garanti eder.
2. Konstantinopolis, Boğazların İngiliz denetimi ve koruması altında olması koşulu ile Sultanlık ve hilafet merkezi olmaya devam eder.
Bu ilk iki madde hükümleri, Osmanlı’nın İngilizlere kayıtsız ve şartsız teslim olduğunu ve İngiliz mandasını kabul etmiş olduğunu gösteriyor.
Bundan sonraki anlaşma maddeleri artık Osmanlı’nın nasıl taksim edileceğini içeriyor.
İngiliz siyaseti, bu süreçte Sivas’ta bulunan ve ulusal mücadeleyi başlatmış olan Mustafa Kemal hareketini de anlaşmaya dahil etmeyi ihmal etmemişti, şöyle ki;
3. Türkiye, bağımsız bir Kürdistan kurulmasına karşı koymaz.
4. Bunlara karşılık Türk Hükümeti İngiltere’ye Suriye ve Mezopotamya’daki egemenliğinin korunması için destek verir ve aynı amaca yönelik olarak Halife, Mezopotamya, Suriye ve diğer Müslümanlarla mukim bölgelerde İngilizlere manevi destek vermeyi kabul eder.
5. İngiltere, Sultan otoritesine karşı kurulabilecek olan yarı yasal ulusal örgütlere karşı askeri açıdan Osmanlı Hükümeti’ne destek vermeyi kabul eder.
6. Türkiye, Mısır ve Kıbrıs üzerindeki bütün istemlerinden vazgeçecektir.
Anlaşmanın 4 ve 6’ncı maddeleriyle zaten İngiliz ve Fransız işgali altında olan bugünkü Mısır, Kıbrıs, Irak, Suriye, Lübnan, Filistin ve Körfez’deki Arap ülkeleri üzerindeki Osmanlı hakimiyeti terk ediliyordu. Üstelik bu bölgelerde tesis edilecek yabancı hakimiyetine Halife Sultan Vahdettin tarafından manevi destek verilecekti.
3’ncü madde ile de kalan Anadolu topraklarında ‘Kürdistan’ adıyla bağımsız bir devlet kurulması öngörülmüştü.
Anlaşmanın 5’nci maddesinde olası direnişler düşünülmüş, Mustafa Kemal’in kurtuluş mücadelesine karşı Osmanlı’nın yanı sıra İngiliz kuvvetlerinin kullanılması da hesaplanmıştı.
1919 yılı sonu itibariyle Anadolu’ya bakılırsa, bu antlaşmanın önemi şöyle ortaya çıkıyor; Anlaşma imzalandığında Ege, İstanbul ve Akdeniz bölgeleri İtalyan, Fransız ve Yunan işgali altındaydı. İngiliz kuvvetleri Şeyh Mahmud’un bulunduğu Musul vilayet bölgesi ile kuzeyde yer alan Batum’daydı.
Bu gizli anlaşmanın ‘Defacto’ yürürlüğe girdiği düşünüldüğünde, Anadolu’nun baştan sona işgali ve Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihten silinmesi artık an meselesi olacaktı.
Bu gizli anlaşmada yer alan diğer maddeler ise bu işgali resmileştirme ve daha güçlendirme niyetlerini ortaya koyuyor, şöyle ki;
7. Bu konvansiyon, özel ve yarı resmi bir belge olarak kabul edilir. İngiliz Hükümeti, anlaşmada öngörülen hususların gerçekleşmesi için konferansta Türkiye’yi desteklemeyi taahhüt eder.
8. Barış koşulları, Yüksek Konsey’de karara bağlandıktan sonra Majesteleri Sultan, 4 ve 5’nci maddelerdeki konuları içeren ve bu anlaşmaya uygun yeni bir anlaşmayı kabul eder. Sözü edilen bu anlaşma, tıpkı bu anlaşma gibi gizli olacaktır.
9. Konstantinopolis’te yapılan ve çift nüsha olan bu anlaşma iki tarafça, 12 Eylül 1919’da imzalanmıştır.” [4]
Son hükümlerde geçen 8’nci madde hükmü ile paylaşılan Osmanlı topraklarında Halifeliğin manevi gücünün kullanılarak işgalin pekiştirileceğini ve işgale karşı olası direniş hareketlerinde daha başka tedbirlerin de uygulamaya konulabileceğini işaret ediliyor.
Hepsine topluca bakıldığında ise, bu anlaşma hükümleri Osmanlı Devleti’nin bir ölüm fermanı gibi görülüyor.
Türkiye’de Sevr Antlaşması ve bu anlaşmayı Sultan Vahdettin’in onaylayıp onaylamadığı konusu hala tartışılır. Oysaki Sevr’den bir yıl önce, Damat Ferit Paşa İngiltere ile gizli bir anlaşma yapmış ve Osmanlı’yı İngilizlere teslim etmiştir.
Bu süreç, Avrupa’da Ermeni-Kürt Dosyası açan Paris Barış Konferansı’yla da eş zamanlıdır.
Bu belgenin bir kopyası Mustafa Kemal’in de eline geçmiştir.
Fransız Yüksek Komiseri Lepissier’in 1 Mayıs 1920 günü Trabzon’dan Fransa Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği şu rapor bunu bize açıklıyor;
‘Anlaşma ile ilgili bu metin, Kemal Paşa’nın elinde bulunan metinden kopya edilmiştir. Bu nüsha kısa bir süre önce Ankara’ya gelmiş olan Amerikalı gazeteci Brown’a da verilmiştir. Her halükârda, 1 Nisan tarihli La Temps gazetesinde sözü edilen belgenin aynıdır’.
Ve şimdi, Osmanlı Hükümeti Başkanı Damat Ferit ile İngiltere arasından imzalanmış bu gizli anlaşma, yetişen neslin hafızasından hiç çıkarılmaması gereken ibret verici bir vesika olarak karşımızda duruyor.
Türk tarihine geçmiş olan bu teslimiyet ve bu teslimiyeti zorlayan İngiliz siyaseti yetişen nesillere iyi anlatılabilmiş olsaydı, yeni nesiller tarihten yola çıkarak günümüzü daha iyi görebilecekti ama olmadı, anlatılamadı.
Oysaki Uğur Mumcu yıllar önce, ‘Kürt İslam Ayaklanması’ adlı eserinde bu gizli anlaşmanın belgesine ‘Fransız Dışişleri Bakanlığı’nın arşivlerinde ulaşmış, bu özgün belgenin adresini göstermişti ancak bu belge kamuoyuna hak ettiği ölçüde ulaşmadı, ulaşamadı…
Paris ve Londra Konferanslarında Kürdistan sorunu çözülemedi.
Başkan Lloyd George ise kararlıydı ve bu sorun çözülecekti.
Siyasi Kürtçüler de İngiliz koruması altında bir Kürt devleti kurmak istiyordu [5].
Olası bir Kürt devletine reislik için, sahada Şeyh Mahmud Berzenci, siyasi masada iki isim öne çıkmıştı; Bedirhanlar ve Seyit Abdulkadir…
Bedirhanlar, miras meselesi yüzünden hem Osmanlı'nın hem de Cumhuriyet'in başını derde sokanlardır.
Seyit Abdulkadir hem Osmanlı'da hem de Cumhuriyet'te isyan çıkartanlardır...
Bu zihniyet sırasıyla 1927'de TAŞNAK-HOYBUN'u, ardından KDP'yi, ASALA'yı ve nihayetinde PKK'yı kuran zihniyetttir!
Erdal Sarızeybek
[1] Mumcu, Age, s. 13.
[2] Sinan Meydan, ‘Cumhuriyet Tarihimizin Yalanları’, s. 146, İnkılap Yayınevi, 2010.
[3] Doç. Dr. Oğuz Aytepe, ‘Millî Mücadele’de Manda Sorunu ve Mustafa Kemal’in Yaklaşımı’, s. 475, Atatürk Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 24, Kasım 1999-2003.
[4] Mumcu, ‘Kürt-İslam Ayaklanması’, s. 12.
[5] Age, s. 14.
IŞİD Gerçeği ve Türkmenler-erbilgazetesi.
Lazlık, Romanın sömürgeciliğine karşı Millet olma bilinci...
Yıllar sonra 301'den mahkûmiyet; Eren Keskin'e 10 ay hapis.
Kürt tarihinin diyalektik özelliği, DEP eski milletvekili HATİP DİCLE'nin Savunması.
Davutoğlu'nun Stratejik öngörüleri ve yaşananlarla kıyaslama.
Türkiye’deki tüm çocuklara zorunlu Kürtçe dersi verilsin.
Özal, Güney Kürdistan liderleriyle bir süreç başlattı. Kürtler uyanıyor mu?
Kartal ve Aydar BasHaber’e konuştu: Dönüş için anayasal güvence istiyoruz
Rusya'nın yapacağı Nükleer santralde şok soru ve şüpheler.
TSK, Süleyman Şah Türbesine Opersyon düzenlendi.
PKK istiyor, AKP yasa çıkartıyor.
AKP, IŞİD'le anlaşmaya çalışıyor ama IŞİD gizli bilgilerle hükümeti tehdit ediyor.
IŞİD ile AKP'nin temasını İHH sağlıyor...
Bir teröristten, bir de Cumhurbaşkanı'ndan söylemler...
Sırrı Süreyya Önder Emine Erdoğan'a, " Türküm, tedavi oluyorum!" Demiş.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder